« مقـدمه اي بـر زمين شناسـي ايـران »

فلات پهناور ايران، سرزميني كوهستاني و بلند است كه در جنوب باختري قاره آسيا قرار دارد. اين سرزمين فلات ارمنستان و آسياي صغير را در شمال باختري به فلاتهاي پامير و تبت در خاور مرتبط مي سازد. از نظر موقعيت طبيعي يكي از ويژگيهاي اساسي فلات ايران تعلق آن به سيستم بزرگ كوههاي چين خورده آلپ ـ هيماليا مي باشد. ديواره عظيم البرز در شمال و رشته كوه زاگرس در باختر و جنوب باختري مؤيد اين امر مي باشد.

پيكره ناهمواريهاي ايران به دليل عملكرد نيروهاي دروني زمين (نيروهاي تكتونيكي) در اواخر دوران سوم زمين شناسي به صورت فعلي در آمده اند و در طول زمان كواترنري، عوامل فرسايش چهرة كنوني ناهمواريها را تكامل بخشيده اند.

ناهمواريهاي ايران با در نظر گرفتن موقعيت طبيعي، نوع توپوگرافي و جهت برجستگي ها و زمان پيداش آنها به واحدهاي اصلـي زير تقسيم شده اند، كـه مـرزهاي طبيعي و محـلي مانند مخلـوط گسـله هاي اصلـي، فرورفتگي ها و رودخـانه ها،
زير واحدهاي جداگانه اي را براي هر يك از واحدهاي نامبرده در ذيل ترسيم مي نمايند. (لازم به تذكر است كه اين تقسيم بندي براساس ويژگيهاي جغرافياي است) 1ـ كوههاي شمالي. 2ـ كوههاي باختري و جنوبي. 3ـ كوههاي خاوري. 4ـ كوههاي مركزي.

1ـ كوههاي شمال ايران : كوهاي شمال ايران بخشي از كمربند چين خورده حوزة آلپ ـ هيماليا مي باشد، كه از كوههاي آرارات در مرز تركيه شروع شده و با امتداد باختري ـ خاوري به طول تقريبي 1800 كيلومتر تا كوههاي هندوكش در افغانستان كشيده شده است. اين نوار عظيم كوهستاني در كشور در بر گيرنده كوههاي آذربايجان، كردستان شمالي، طالش، رشته كوه البرز و خراسان شمالي مي باشد.

2ـ كوههاي باختري و جنوبي ايران : اين واحد بزرگ كوهستاني بخش عمده اي از جبهه جنوبي فلات ايران را در بر
مي گيرد كه از كوههاي كردستان جنوبي در مرز ايران و عراق شروع شده و تا مرز ايران و پاكستان در جنوب خاوري امتداد دارند. بلنديهاي اين واحد از شمال خاوري به برخي از چاله هاي داخلي و از سوي باختر و جنوب بر جلگه اي كم ارتفاع عراق، خليج فارس و درياي عمان مشرف هستند. با در نظر گرفتن چگونگي چين خوردگي و عوامل تغيير شكل ناهمواريها، واحد مذكور به دو بخش جداگانه زاگرس و مكران تقسيم مي شود.

3ـ كوههاي خاوري : كوههاي خاوري ايران دربرگيرنده مجموعه كوههاي خراسان جنوبي، سيستان و بلوچستان است، كه توسط گسله هاي بزرگ از شمال و باختر به ترتيب از كوههاي شمال خاوري و كوههاي مركزي جدا شده اند. كوههاي
(خاف ـ آهنگران) و (فردوس ـ سيمرغ) و كوههاي (گناباد ـ بيرجند) در شمال اين واحد جاي گرفته اند و توسط گسل بزرگ دورونه از واحد شمال خاوري جدا مي شوند. و از سوي باختر توسط گسل نايبند و دشت لوت از كوههاي مركزي جدا
مي گردند. كوههاي سيستان از سوي باختر به بيابان لوت و از سوي خاور به دشت سيستان مشرف هستند. از بلندترين كوههاي آن پلنگ كوه مي باشد. كوههاي بلوچستان در جنوب كوههاي سيستان از باختر به دشت لوت و از خاور به بيابان ما شكل محدود مي شوند. مرتفعترين قله اين واحد، كوه تفتان با ارتفاع 4042 متر است. همزمان با تشكيل ديگر كوههاي آتشفشاني ايران در اوايل كواترنري، خروج گدازه ها، توده هاي بزرگي را بين خاش و ميرجاوه پديد آورده است.

4ـ كوههاي مركزي ايران : در مثلث داخلي فلات ايران كوههاي مركزي گاه به صورت رشته كوه و گاه به صورت منفرد پراكنده شده اند. اين كوهها از دشت رزن شروع شده و تا كوههاي مشرف به چاله جازموريان امتداد دارند. ارتفاع عمومي كوهها از شمال باختري به سوي جنوب خاوري افزايش مي يابد. از بلندترين كوههاي آن مي توان شيركوه با ارتفاع 4075 متر در جنوب يزد و كوه كركس با ارتفاع 3895 متر در منطقه را نام برد. در نتيجه شدت فوران هاي آتشفشاني توأم با بالا آمدگي توده هاي آذرين در نيمه جنوب خاوري اين واحد كوهستاني رشته كوههاي هزار و لاله زار را پديدار شده اند. 

 

چرا بايد از سنگ طبيعي استفاده كرد ؟

اشاره :

سنگ طبيعي در مقايسه با ديگر مصالح ساختماني از مزاياي فراواني برخوردار است. در مطلبي كه پيش رو داريد 10 مورد از اين مزايا بر شمرده شده است.

1ـ با طبيعت سازگار است.

سنگ طبيعي به عنوان يك ماده ساختماني هيچگونه آلاينده اي كه براي سلامتي مضر باشد ندارد. از سنگ طبيعي مي توان در محيطي كه با مواد غذايي تماس دارد به راحتي استفاده كرد. سنگ آتش زا نيست و به هنگام آتش سوزي هيچ ماده خطرناكي كه براي سلامتي زيان آور باشد، توليد نمي كند. همچنين سنگ طبيعي قبل از اينكه به عنوان يك ماده ساختماني مصرف شود، احتياجي به مواد شيميايي حفاظتي از قبيل پوشش هاي شيميايي، مواد اشباع كننده و يا انواع روكش ها ندارد.

2ـ متنوع است.

هيچ ماده ساختماني ديگري نيست كه تنوع رنگ و ساختار سنگ طبيعي را داشته باشد و انواع روشهاي پرداخت و فرآوري سنگ اين تنوع را نامحدود كرده است. بنابراين معماران با طيف وسيعي از انتخاب روبرو هستند كه به آنها اجازه مي دهد براي هر نوع فضا و يا نماي دلخواه سنگ مورد نظر خود را استفاده كنند. سنگ هاي طبيعي اغلب براساس زيبايي ظاهري و كيفيت هاي فني انتخاب مي شوند. سنگ طبيعي در انواع مختلف رنگها، ساختارها و بافت ها در دسترس است. يك سنگ طبيعي مناسب همه نيازهايي را كه براي يك ماده ساختماني خوب متصور است، در خود دارد.

// ادامه دارد

 

مشكلات عمده كارخانجات فرآوري سنگ تزئيني

غليرغم آن كه در خصوص انواع مشكلات كارخانجات فرآوري سنگ بارها در مقالات و گزارشات مختلف موارد عمده مطرح شده اند و طي مكاتبات مختلف به وزارت صنايع و معادن نيز توسط انجمن سنگ ايران و ساير تشكل هاي ذيربط فعال استانها اين موارد منعكس شده اند، ولي متأسفانه هنوز اقدامات اساسي معمول نگرديده و اين كارخانجات خصوصاً با وجود ركود موجود در امر ساخت و ساز كماكان مواجه با مشكلات و معضلات گوناگون مي باشند و با سختي و دشواري هاي مختلف و متعدد به فعاليت خود ادامه مي دهند و البته تعدادي از آنها نيز عملاً متوقف و غيرفعال شده اند.

/// ادامه دارد

 

صنعت ساختمان سازي و بازار آشفته مسكن در ايران

هر چند ممكن است تيتر و محتواي اين مقاله از نظر بعضي از خوانندگان با دنياي سنگ ارتباط چنداني نداشته باشد ولي وضعيت بسيار بغرنج مسكن از مواردي است كه براي بسياري از شهروندان استان تهران و ديگر استان هاي كشور و خصوصاً ساكنين شهرهاي بزرگ موجب دردسرهاي جدي شده است. لذا شايد بررسي اين معضل كه البته به نوعي با صنايع سنگ نيز مرتبط مي باشد چندان غير منطقي نباشد.
در يكي از جرايد آمده بود در شرايطي كه ده ها هزار واحد مسكوني به فروش نرفته اند، ادامه ساخت و ساز چندان توجيهي ندارد زيرا بازار مسكن بدون كاهش قيمتها از حالت ركود خارج نشده و به رونق نخواهد رسيد. بديهي است يكي از مهم ترين پيامدها و نتايج ادامه ركود در صنعت ساختمان سازي، افزايش بيكاري و وارد آمدن آسيب هاي جدي به صنايع مرتبط با ساختمان مانند صنعت سنگ است. در چنين شرايطي بسياري از كارخانجات فرآوري سنگ هاي ساختماني و تزئيني در فروش داخلي با مشكلات عديده و عدم تقاضا مواجه مي شوند. جالب اينجاست كه با همه اين اوصاف قيمت زمين همچنان بالاتر
//// ادامه دارد

 

عوامل مؤثر براي انتخاب سنگ ساختماني

 در ابتداي طرح، كاربرد مورد نظر مشخص شده و سپس سایر عوامل با توجه به آن تعيين می شوند. به طور كلي عوامل مهم در انتخاب سنگ ساختماني مناسب عبارتند از : قيمت، رنگ، دوام و مشخصات فني.
1-1دوام :
دوام يك سنگ ساختماني به معنای پايداري آن در مقابل تهاجم شيميايي و عوامل هوازدگي است. مأسفانه دوام سنگ كه بايد مهمترين عامل در انتخاب سنگ باشد، اغلب مورد توجه قرار نمي گيرد. بسياري از ساختمان های گران قيمت وجود دارند كه در انتخاب سنگ آنها به اين موضوع توجه نشده و از اين ناحيه متضرر شده اند. از عوامل طبيعي كه روي اين موضوع اثر
مي گذارند، ساخت، بافت و تركيب كاني شناسي را مي توان نام برد. موقعيت نصب سنگ در ساختمان و كاربرد آن نيز عامل ديگري است كه روي دوام سنگ مؤثر است. علاوه بر اين، شرايط آب و هوايي نيز بسيار مهم می باشد. در آب و هواي گرم و مرطوب، هوازدگي شيميايي و در آب و هواي سرد و خشك، هوازدگي فيزيكي مؤثرتر است.
/// ادامه دارد

 

 

 

« معضلات بازار سنگ»

تولید به عنوان بسترساز رفع بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی، همواره مورد توجه مراجع انسانی قرار می گیرد و در همه برنامه ریزی های کلان کشور توجه به این مهم با ارائه امکانات و حمایت های گوناگون دیده می شود. برخی از دولت ها با شیوه های سرمایه گذاری اقتصادی موجب ایجاد چرخه فروش مناسب برای محصولات تولید داخلی کشور در بازار جهانی می شوند لیکن توجه به چرخه بازرگانی محصول از محل تولید تا استفاده مصرف کننده نیز از موارد بسیار مهم و قابل توجه است به عبارتی توجه به بازار فروش محصول و حذف عوامل منفی تأثیرگذار بر روی بهای کالا و جلوگیری از رشد واسطه ها نیز از الزامات حمایت از تولید است و سنگ نیز این محصول فرآوری شده طبیعی نیاز به چنین حمایتی دارد.
//// ادامه دارد

 

جایگاه صنعت سنگ ایران »

اکثر متولیان و فرهیختگان جامعه به خوبی می دانند که کشور پهناور و باستانی ما، ایران، حدود یک درصد از کل جمعیت و مساحت کره خاکی را دارا می باشد. با توجه به تمدن کهن این مرز و بوم، سوابق با ارزش و طولانی در زمینه های مختلف علمی و دارا بودن ذخایر و نعمت های الهی، انتظار معقول این است که ما بتوانیم حداقل یک درصد کل صادرات دنیا را به خود اختصاص دهیم. 
ولی بنا به دلایل متعدد وضعیت به گونه ای دیگر است و متأسفانه سهم ایران از تجارت جهانی با احتساب صادرات نفت خام فقط حدود 5% درصد می باشد. حال اگر درآمدهای حاصل از صادرات نفت را از مجموع صادرات کسر کنیم، صادرات غیر نفتی ما با ارزش 9/11 میلیارد دلار تنها حدود یک دهم درصد تجارت جهانی را تشکیل می دهد. نکته تأسف آور دیگر این که در بین کشورهایی که موفق به دستیابی به مبانی اقتصاد خرد شده اند نامی از کشور ایران برده نمی شود. از سوی دیگر حداقل در دو دهه گذشته تمامی مسئولین و متولیان اقتصادی کشور بارها اعلام کرده اند که با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی دنیا اقتصاد کشور نباید تنها متکی به درآمدهای نفتی باشد.

/// ادامه دارد

 

موانع توسعه صنعت سنگ های ساختمانی در ایران

سنگ راوی خاموش داستان خلقت است. انسان هایی که خواسته اند از مرز زمان بگذرند و آثار آنها از نسلی به نسل دیگر گذر کند، سنگ را به خدمت گرفته اند. کشور ما نیز با تاریخچه کهن خود آوردگاه بناهای منحصر به فرد تاریخی جهان می باشد که هویت فرهنگی و هنری اعصار گذشته ما را به نمایش می گذارد. بشر با پیشرفت علم و صنعت و شناخت زیبایی، رنگ و دیگر ویژگی های جالب سنگ، از آن استفاده بهینه کرده است. انسان از سنگ برای زینت بخشیدن به محیط زندگی و علاوه بر آن برای ساختن مجسمه، پیکره، سنگ قبر، صنایع دستی، کف و نمای داخلی و خارجی ساختمان ها، پله ها، قرنیزها، سنگفرش خیابان ها، محوطه ها، رویه میزها، کابینت های آشپزخانه و غیره استفاده می کند.
امروزه رشد جمعیت و توسعه کشور به دنبال آن ضرورت پاسخگویی به نیاز فزاینده مسکن و احداث مجتمع های مسکونی، اداری و صنعتی، اهمیت اکتشاف و بهره برداری از سنگ های ساختمانی، تزئینی و نما را دو چندان کرده است. از طرف دیگر این معادن همچون دهها ماده معدنی دیگر از قبیل مس، سرب، روی، آهن، منگنز، زغال سنگ و ... در صدور مواد غیرنفتی و ارزآوری جایگاه خاصی یافته است و در نتیجه لزوم توجه به این بخش روز به روز ضروری تر می نماید.
کشورمان ایران یکی از چند کشور تولیدکننده سنگ در جهان است که سالانه حدود 10 میلیون تن انواع سنگ در آن استخراج می شود اما به علت پائین بودن فن آوری بهره برداری از معادن و فرآوری آن در کارخانجات سنگبری از یک سو و پیشی گرفتن کشورهای صنعتی در بخش فرآوری و ساخت ماشین آلات صنعت سنگ و ارتقای استانداردهای تولید از سوی دیگر تاکنون نتوانسته است در عرصه بین المللی رقابت کند و جایگاه شایسته خود را بیابد. صنعت سنگ کشور به رغم پیشرفت های اندک دهه اخیر هنوز از بستر سنتی خارج نشده است.

//// ادامه دارد

 

معادن سنگ های تزئینی و معدنکاری در ایران »

در سال های گذشته درباره منابع، ذخایر و استعدادهای معدنی کشورمان مطالب، گزارش ها و مقالات بسیاری به رشته تحریر درآمده است. احتمالاً خوانندگان گرامی شماری از این مطالب را با عنوان های مختلف ملاحظه و مطالعه کرده اند. اما از آنجا که بخش معدن می تواند در اقتصاد کشورمان نقش عمده و اساسی ایفاء کند، لذا به نظر می رسد بی فایده نخواهد بود اگر برای آگاهی عموم و خصوصاً جلب توجه مسئولین محترم نکاتی را یادآوری کنیم. ا
ـ میزان ذخایر معدنی ایران 55 میلیارد تن برآورد شده است.